Jacques J. GieleArbeidersbestaan
Artikelen van Jacques Giele deel 5
Met een inleiding van Johan Frieswijk
“De geschiedschrijving van de Nederlandse arbeidersbeweging is er voornamelijk een van organisaties, ideeën en leidersfiguren.” Dat schreef Jacques Giele in de inleiding van Arbeidersleven, zijn boek met de eigen verhalen van werklieden en arbeiders over hun arbeids- en levensomstandigheden. Het ging daarbij om de periode 1850-1914. En Giele voegde er aan toe: “Uit sommige klassieke werken kun je nauwelijks iets meer over de arbeidersklasse te weten komen dan dat zij soms op het juiste (maar vaker juist op het verkeerde) moment applaudisseerde voor toespraken van grote leiders, dichters en/of theoretici.”
In de in deze bundel artikelen gepubliceerde teksten gaat het voornamelijk om
het bestaan van de gewone Nederlander in de tweede helft van de negentiende eeuw. Met de bovenstaande beeldende en provocerende woorden gaf Giele aan dat er in de geschiedschrijving weinig aandacht besteed werd aan de niet-burgerlijke klasse. Immers: de “meest onzinnige dingen, gebeurtenissen en meningen zijn tot in details beschreven en bewaard. Oorlogen, diplomatieke conferenties, mislukte uitvindingen: je kunt het zo gek niet bedenken of er zijn boekenkasten vol over! Maar de echt belangrijke dingen zijn bijna niet meer terug te vinden. Hoe gewone mensen leefden, hoe ze dachten, hoe ze zich voelden, wie ze waren; of wat ze met ons te maken hebben. Daar weten we nauwelijks iets van. En waarom niet?
Omdat onze beschaving een burgermanscultuur is, een cultuur van mensen met opgetrokken neuzen, vermanende vingertjes en veel kapsones. En een hoop vrije tijd omdat ze anderen het werk lieten doen.”
Nu begrijpen we dankzij het werk van Giele – voor het eerst zijn zijn artikelen over de leefwereld van arbeiders en werklieden bij elkaar te lezen – beter hoe de leden van de onderklasse werkten, leefden en dachten. De inleiding van Johan Frieswijk, collega van Jacques aan de Universiteit van Amsterdam, laat het onderlinge verband van de teksten zien. Ondanks dat de oorspronkelijke publikaties al meer dan veertig jaar geleden tot stand kwamen hebben zij niets aan waarde èn actualiteit ingeboet.
Besproken door Wim Berkelaar in OVT 24-2-2019
https://www.nporadio1.nl/ovt
206 pag, geïllustreerd EAN 978-90-79395-40-8 Prijs € 17,50, Porto € 4,40> fragment |